Waarom oude patronen zo hardnekkig zijn

In deze blog lees je hoe patronen uit je jeugd — ook als je bent opgegroeid in een warm en liefdevol gezin — nog steeds invloed kunnen hebben op je dagelijks leven. En waarom het zo moeilijk kan zijn om daar zomaar van los te komen.

Je weet het wel, maar je doet het niet — waarom patronen zo hardnekkig zijn

Je hebt het jezelf al zo vaak voorgenomen:
Ik ga minder werken. Ik neem meer rust. Ik zeg vaker nee.

En toch merk je dat je weer terugvalt in hetzelfde gedrag.
Niet omdat je het niet begrijpt, maar omdat er iets in jou sterker lijkt dan je voornemen.

Patronen ontstaan in álle gezinnen

Patronen zijn manieren van doen die je vroeg in je leven hebt ontwikkeld. Soms uit zelfbescherming in moeilijke situaties, maar net zo goed in een liefdevolle, veilige omgeving.
Het gaat niet over of je ouders wel of niet lief waren — het gaat over hoe jij, als kind, je plek vond in je gezin en omgeving.

Misschien ontdekte je dat hard werken waardering oplevert. Dat eerst voor anderen zorgen rust brengt. Of dat het handig is om conflicten te vermijden.
Deze strategieën hielpen je toen, en vaak waren ze heel succesvol. Maar wat toen passend was, kan nu minder helpend zijn.

Waarom je er niet zomaar uitstapt

Gedrag dat jarenlang heeft gewerkt, verweeft zich met je identiteit. Je brein kiest automatisch voor wat bekend en veilig voelt, zelfs als het je inmiddels meer kost dan oplevert.
Daarom voelt het veranderen van patronen vaak alsof je niet alleen een gewoonte loslaat, maar ook een stukje van wie je denkt te zijn.

Wanneer een kracht een valkuil wordt

• Hard werken kan omslaan in uitputting

• Alles zelf oplossen kan je isoleren

• Voor anderen zorgen kan betekenen dat je jezelf vergeet

• Altijd ja zeggen kan je overbelasten

Patronen herschrijven

De eerste stap is opmerken: wanneer schiet ik in mijn oude strategie?
Dat begint met vertragen en bewust kijken naar je eigen reacties. Merk je bijvoorbeeld dat je meteen ‘ja’ zegt, dat je de neiging hebt om alles zelf op te lossen, of dat je kritiek direct wilt pareren? Sta er even bij stil, zonder oordeel.

Daarna volgt het experiment: iets kleins anders doen.

• Vraag om hulp waar je dat normaal niet zou doen.

• Wacht even met reageren, zodat je tijd hebt om te voelen wat je écht wilt zeggen.

• Laat een taak liggen zonder jezelf te verantwoorden.

• Plan bewust een pauze in, ook als er nog werk ligt.

Tip: kies één situatie of gewoonte waar je deze week mee wilt oefenen. Houd het klein, zodat de kans op succes groot is.

In mijn coaching gebruik ik hiervoor onder andere Voice Dialogue: we kijken welke ‘delen’ in jou — zoals de pleaser, de perfectionist, de harde werker of de doorzetter — op zo’n moment aan het stuur staan. Door die delen te leren kennen, ontdek je ook welke kanten onderbelicht zijn en welke je meer zou kunnen inzetten, zoals je ontspannen kant of de kant die grenzen bewaakt.

Ook werk ik met Transactionele Analyse (TA), waarbij we onderzoeken vanuit welke ‘positie’ je reageert: vanuit je volwassen ik, of juist vanuit oude kind- of ouderpatronen. Alleen al het herkennen van die positie geeft vaak ruimte om een andere keuze te maken.

Het doel is niet om te breken met wie je was, maar om ruimte te maken voor wie je nu bent. Je sterke kanten mogen blijven, maar op een manier die je ondersteunt in plaats van uitput. Zo ontstaat stap voor stap een nieuwe manier van reageren — eentje die bij je huidige leven past.

Mijn werkwijze – werken met wat onder de oppervlakte speelt

In mijn begeleiding werk ik met wat zichtbaar is aan de buitenkant, én met wat daaronder voelbaar wordt. Niet alleen in gedachten, maar ook in emoties, lichaamstaal, overtuigingen en gedrag. Vaak liggen daar patronen die ooit helpend waren, maar die je nu belemmeren.

Ik werk onder andere met:

• Voice Dialogue – om te ontdekken welke innerlijke stemmen jouw gedrag aansturen en wat hun positieve intentie is.

• Transactionele Analyse (TA) – om inzicht te krijgen in oude patronen én om vanuit je volwassen ik nieuwe keuzes te maken.

• Systemisch werken – om te kijken naar familie- of hechtingsdynamiek, en wat je onbewust meedraagt uit eerdere relaties of je gezin van herkomst.

Bij complexere vraagstukken verwijs ik naar een therapeut of denk ik mee over passende vervolgstappen. Ik heb hiervoor een fijn netwerk van gespecialiseerde collega’s.

Kenmerkend voor mijn aanpak: praktische stappen combineren met aandacht voor de onderstroom — altijd afgestemd op jouw vraag, jouw situatie en jouw tempo.